'Il-villa Rumana li tinsab għall-bejgħ tista' tkun protetta bil-Liġi tad-Demanju Pubbliku' - il-Ministeru għall-Ambjent

Wara r-rapport pubblikat minn inewsmalta.com u t-tħassib minn diversi esperti tal-wirt storiku dwar il-fatt li fdalijiet Rumani spiċċaw għal bejgħ fuq sit ta' aġenzija li tbiegħ il-proprjetà, il-Ministeru għall-Ambjent f'kummenti li tana enfasizza li issa li daħlet il-liġi tad-Demanju Pubbliku siti bħal dawn jistgħu ikunu protetti.

Il-Ministeru qal lil inewsmalta li "Indubbjament bil-Liġi tad-Demanju Pubbliku, siti bħal dawn jistgħu ta’ bilħaqq jiġu protetti. Li jrid jsir hu li ssir talba formali lill-Kunsill Eżekuttiv tal-Awtorità tal-Ippjanar. Din l-Awtorità tagħmel l-istħarriġ tagħha, jekk is-sit għandux ikun  klassifikat bħala demanju pubbliku. Jekk fl-affermattiv din tiġi inkluża f’rapport relattiv li jiġi ppreżentat lill-Parlament f’Settembru."

Il-Ministeru qal ukoll li "s-siti kollha li jiġu kklassifikati bħala tali, imbagħad ma jkunux jistgħu jiġu mittiefsa jew snaturati. Id-drittijiet privati tal-individwi jibqgħu hemm, pero bl-obbligu li dawn bl-ebda mod ma jikkontaminaw l-istess sit, kemm mill-aspett patrimonjali kif ukoll dak ambjentali. Fil-mument pero jekk min hu interessat jidhirlu li hemm bżonn protezzjoni immedjata, ta’ min jikteb b’mod immedjat lis-Sovrantendenza tal-Patrimonju Kulturali". 

Dawn il-fdalijiet storiċi - li huma patrimonju nazzjonali - jinsabu reklamati bħala 'għall-bejgħ'. Persuni li għandhom għal qalbhom il-wirt storiku meta tkellmu ma' inewsmalta spjegaw li fis-sena 2006, kienet saret dikjarazzjoni ministerjali li fiha intqal ċar u tond li dawn il-fdalijiet storiċi għandhom ikunu aċċessibbli għall-pubbliku. Issa fir-reklamar li qed isir qed jingħad ċar u tond li hemm ħames itmiem art għall-bejgħ inkluż il-fdalijiet Rumani. Dan għall-prezz ta' €93,000. 

Espert tal-wirt storiku meta kien tkellem ma' inewsmalta qalilna li, "Nifhem li l-art madwar is-sit hi privata. Imma ma nistax nifhem kif fdalijiet storiċi jispiċċaw jinbiegħu. Hi tal-mistħija kif patrimonju nazzjonali jispiċċa reklamat għall-bejgħ. Jekk m'iniex sejjer żbaljat kienet saret esproprijazzjoni fuq dawn il-fdalijiet fis-sebgħijnijiet. Naħseb li wasal iż-żmien issa li ddaħħlet il-liġi dwar demanju pubbliku, l-awtoritajiet konċernati jaraw li dawn il-fdalijiet storiċi verament ikunu tal-pubbliku." L-istess espert qalilna li kienet saret dikjarazzjoni ministerjali minn Tonio Borg u f'laqgħa li kienu saru mal-Assoċjazzjoni tar-Ramblers kien issemma' li dan is-sit għandu jkun aċċessibbli għall-pubbliku.

Is-sit inkwistjoni għandu żewġ ħaġriet kbar u dwarhom hemm nuqqas ta’ qbil. L-arkeologu David Trump ma jaqbilx li is-sit huwa wieħed neolitiku għax il-biċċiet ta’ fuħħar misjuba fil-viċinanzi tas-sit kellhom karatteristiċi Puniċi u Rumani. Is-sit, skont Trump, huwa wieħed Puniku.  Mill-banda l-oħra, Evans fl-1971 inkluda dawn il-ħaġriet bħala parti minn struttura li aktarx hija tempju ta’ żmien il-bronż. Pavimentar tal-villa Rumana kien jikkonsisti f’madum maqtugħ forom ta’ djamant. Il-pavimentar ftit li xejn għadu viżibbli, jew minħabba li nġabar waqt xi studji, jew ittiekel bl-elementi. Jidher li ħafna ġebel minn din l-istruttura aktar tard inħatt u bih inbniet Villa Rumana. Partijiet mill-pedamenti ta’ din il-Villa jinsabu mikxufin, filwaqt li oħrajn għadhom mirdumin taħt il-ħamrija. Dan kien isostnih Temi Zammit fl-istudju li għamel fuq is-sit. Fis-sit hemm ukoll bir antik.

minn l-orizzont