'L-immigranti għalija huma 'eroj' fl-Ewropa u l-vjaġġ għadu ma ntemmx'

               - l-artista Chav

"Trakkijiet'. 'Ferroviji'. Oħrajn jiktbulek il-kelma 'ħieles bħal għasfur'. "Freedom" tispikka fost ħafna ukoll. It-tfal jesprimu tagħhom ukoll.  Ipinġu xeni tal-waħx, qisu dawk minn xi film mimli azzjoni fl-eqqel ta' gwerra. Tispikka tpinġija kollha ħamra. Forsi għażel dak il-kulur għax kulur id-demm? Għax ma kellux aktar kuluri? Min jaf. Tara djar jaqbdu. Ħafna tħażżiż. Ajruplan jispara direttament lejn in-nies.  Bla dubju ta' xejn din turi it-trawma ta' tfal li ħarbu mill-gwerra fis-Sirja. Issib oħrajn li jiktbulek  li 'l-Paċi tfisser ħelsien'. 

Prattikament iddur fejn iddur, anki meta titkellem ma' dawn l-immigranti fil-post li tlaqqam bħala l-Ġungla ta' Calais fi Franza, l-messaġġ li joħroġ hu ċar. Dak li l-vjaġġ għadu ma ntemmx minkejja li qegħdin fl-Ewropa.  Għadhom qed jittamaw li l-vjaġġ iwassalhom biex jilħqu l-ħolma tagħhom li jgħixu f'soċjetà b'futur.  Fil-Ġungla ta' Calais, hemm xejn inqas minn 6,000 persuna li ħarbu minn żoni ta' gwerer u persekuzzjoni u fil-vjaġġ tagħhom spiċċaw f'Calais b'ħafna minnhom bit-tama li jidħlu fir-Renju Unit.

Chav, hi artista li riċentament kienet f'Calais. Iltaqgħet mal-immigranti li hemm jgħixu f'din il-ġungla barra l-belt. Esperjenzat it-tbatija u l-umiljazzjoni li għaddejjin minnha. Imma quddiem dan hi ħarġet bl-idea li tuża l-arti biex dawn l-istess immigranti jwasslu l-messaġġ u l-emozzjonijiet tagħhom.  

Meta titkellem ma' Chav, tara li hemm similaritajiet kbar bejn Calais u Ħal Far f'Malta.

F'Calais tara kampijiet mxerrdin, u f'Ħal Far kontejners. F'Calais ukoll jidher li se jibdew jiddaħħlu l-kontejners biex l-immigranti jgħixu fihom.  F'Calais tispikka x-xewqa tal-immigranti li jkomplu bil-vjaġġ, l-istess bħal f'Ħal Far.  Hemm min iħossu minsi u abbandunat minn kulħadd. F'Ħal Far ukoll hemm ukoll dawk li jħossuhom mitluqin minn kulħadd. Fuq kollox Ħal Far u Calais, huma maqtugħin minn għajnejn in-nies u mwarrbin miċ-ċentri. 

Chav meta tkellmet ma' inewsmalta.com qaltilna li "mort f'Calais minħabba l-mod kif kienet imkasbra l-inumanità ta' dawk li jgħixu fil-ġungla. Minkejja l-kundizzjonijiet ta' disperazzjoni li qed jgħixu fihom dawn il-persuni u n-nuqqas adekwata ta' sanità jien rajt li l-agħar ħaġa li kien hemm kienet li tara nies f'linja waħda - fi kju. Tara kju hekk kif fil-ġungla tasal xi vettura biex tniżżel xi materjal li jkun wasal.  Dawk il-kjuwijiet sirt nobgħodhom. U għadni nobgħodhom sa issa. Dawk il-kjuwijiet jirrappreżentaw il-fatt li l-umiljazzjoni tmur lil hinn minn kundizzjonijiet ħżiena ta' għixien u nuqqas ta' sanità. Jiena artista, u bħala artista deherli li fil-ġungla żgur kien hemm min kien lest li jpinġi. Skoprejt li lil hinn minn nazzjonalità, l-individwi kellhom bżonn immens li jesprimu dak li huma. Kellhom bżonn ikunu kreattivi u jagħmlu dan b'immaġinazzjoni. 

Nistaqsuha x'tip ta' tpinġijiet għamlu u tgħidilna li "kien hemm ħafna tpinġijiet. Fost dawn kien hem dgħajjes tas-sajd. Djar li kienu jgħixu fihom f'pajjiżhom.  Oħrajn pinġew xeni li jirrappreżentaw lil pajjiżhom. Kien hemm min pinġa fjuri jew għasafar. Dawk li pinġew u l-konversazzjonijijiet li kellna  wasslu biex urewni l-filmati li kellhom tal-vjaġġi li għamlu.  Urewni filmati ta' vjaġġi ta' tmint ijiem fuq dgħajsa f'nofs ta' baħar. Jumejn jew tlieta minnhom la kellhom ikel u lanqas ilma. Rajt ritratti ta' persuni li ma rnexxilhomx itemmu xi parti jew oħra tal-vjaġġ.  Kien hemm jum meta għadd ta' tfal pinġew dgħajjes fil-baħar u wara bidlu t-tpinġija fi friefet."

Twieġbek bla tlaqlieq meta tgħidilha xi jfissru għalija in-nies li hemm jgħixu fil-ġungla ta' Calais. "Dawn saru l-eroj tiegħi. Bqajt mistgħaġba bil-ħbiberija tagħhom. Bl-imħabba tagħhom. Il-kalma tagħhom.  L-arti wasslet biex qsamna flimkien lingwa li tmur lil hinn mill-kliem.  Hu minħabba dawn in-nies, li se nerġa nirritorna fil-ġungla."

Tgħidilhom ipingu bit-tema tal-bandiera Ewropea…ssib l-Iswastika u l-kelma 'Hitler'

Imma anki fejn tirrigwarda din l-inizjattiva s-sorpriżi ma jonqsux. Tlaqqa' grupp ta' immigranti u tgħidilhom ipinġu xi ħaġa marbuta mal-istilel fil-bandiera tal-Ewropa.  Chav tgħid li "immedjatament rajt titpinġa ta' Swastika u nkitbet il-kelma Hitler.

Rajt li mal-ħajt ukoll tpinġiet Swastika oħra.  Mort u ħassarthom. Ġie min kien pinġihom u ried sodisfazzjon għaliex ħassarthom. Qabad iż-żebgħa u reġa' beda jpinġi l-swastika. Għedtlu li din id-darba mhux se nħassarha imma rrid inkun naf għaliex qed ipinġi hekk. Dar fuqi u qalli taħt in-Nażi konna nkunu aħjar milli aħna llum. Jippreferi lil Hitler milli voluntieri fil-kamp ta' Calais. Qalli li l-voluntieri jitrattawhom qishom tfal.  Il-Pulizija jsawwtuhom regolarment. Jgħidli kif dakinhar stess ġie msawwat mill-Pulizija u kien pront urieni l-marki fuq dahru. Jien spjegajtilhom li l-istilel tal-bandiera Ewropea ifakkruni fl-istilel li n-Nażi riedu li jilbsu l-Lhud biex jintgħarfu. Spjegajtlu li ma' Hitler ma kellux ċans jgħix. Spjegatlu li l-voluntieri li jmorru fil-Ġungla ta' Calais jagħmlu dan għax jemmnu li n-nies li hemm jgħixu huma nies li jistħoqqilhom. Bkejt fuq li bkejt meta għedtilhom dan."

Tkompli tgħid li "l-immigrant li pinġa l-iswastika skuża ruħu. Wara pinġa fjuri. L-għada reġgħu ġew u baqgħu ġejjin ħdejja. Għamlu apoloġija oħra imma jien għedtilhom li ma rridx nisma b'apoloġiji aktar. Għedtilhom li kien tajjeb li tkellimna. Għedilhom li nixtieq immur lura għal lejl ta' qabel u nkunu jien stess li nagħmel l-iswastika fuq il-pittura".